పంచపదులలో- శ్రీమద్రామాయణ కావ్యం

 పంచపదులలో- శ్రీమద్రామాయణ కావ్యం

బాలకాండ

దినవహి సత్యవతి

 

 1 వ సర్గ

 నారదుడు, వాల్మీకికి, రామాయణ కథ సంక్షిప్తంగా చెప్పుట...

 

1.

వేదాధ్యయనములో బహు ఆసక్తిగలవాడు,

వేదార్థమునెరిగిన వారిలో అగ్రగణ్యుడు,

తపోసంపన్నుడు, మునులందరిలో గొప్పవాడు,

శ్రీమన్నారాయణుని భక్తులలో వరిష్ఠుడు,

నారదుడు, వాల్మీకికి, రామకథ వినిపించె, సత్య!

 

2.

మంచి గుణములు, పరాక్రమమూ కలిగినవాడు,

సత్య వాక్పరిపాలకుడు, ధర్మ నిరతుడైనవాడు,

కృతజ్ఞుడును, ధృఢ సంకల్పము కలిగినవాడు,

భూలోకములో మహా పురుషుడనదగినవాడు

ఎవరని, దేవర్షి నారదుని, ప్రశ్నించె వాల్మీకి, సత్య!

 

3.

మంచి నడవడిక కలిగి, విద్వాంసుడైనవాడు,

సర్వ ప్రాణులకు హితము అచరించెడివాడు,

అసాధ్యమౌ కార్యాలు సాధించు సమర్థుడు,

కాంచు వారందరికీ ఆనందము కలిగించువాడు,

అట్టి మహాపురుషుడెవరని ప్రశ్నించె, వాల్మీకి, సత్య!

 

4.

కోపమును గెలిచిన వాడు, ధైర్యము కలవాడు,

ప్రశస్తమైన కాంతి కలిగి, అసూయ లేని వాడు,

దేవతలను సైతం యుద్ధాన జయించగలవాడు,

సకల సద్గుణ సంపన్నుడైన మానుష రూపుడు,

సమర్థుడైన వ్యక్తి ఎవరని ప్రశ్నించె, వాల్మీకి, సత్య!

 

5.

అట్టి గుణాలున్న మనుష్యుని గురించి అడిగెను,

తెలుసుకోగల సమర్థుడు నారదుడని పలికెను, 

ఆ విషయం తెలియగోరుచుంటినని వాల్మీకియనెను,

నారదుడు ముల్లోకాల గూర్చి యెరిగియుండెను,

వాల్మీకి ఉత్సుకతగని నారదుడు సంతసించెను, సత్య!

 

6.

ఇక్ష్వాకు కులమున జన్మించిన ధైర్యవంతుడు,

కాల ప్రసిద్ధుడు, మనో నిగ్రహము ఉన్నవాడు,

గొప్ప పరాక్రమవంతుడు, తేజస్సుగలవాడు,

ఇంద్రియములను వశములో ఉంచుకున్నవాడు,

ఉత్తమ పురుషుడు, రాముడనె, నారదుడు, సత్య!

 

7.

విశాల మూపులు, దీర్ఘ బాహువులు కలవాడు,

బుద్ధి, నీతి, వాక్పటిమ, ఐశ్వర్యము కలవాడు,

విశాల వక్షస్థలము, నునుపు చెక్కిళ్ళు కలవాడు,

శంఖు కంఠము, మంచి శిరస్సు, లలాటం కలవాడు,

గొప్ప ధనుస్సున్నవాడు రాముడనె, నారదుడు, సత్య!

 

8.

సుందర శరీర సౌష్ఠవముతో శోభిల్లువాడు,

స్ఫురద్రూపి, చక్కటి మేని ఛాయ గలవాడు,

విశాల నేత్రములు, అవయవ శోభ గలవాడు,

సాముద్రిక శాస్త్రానుసారం శుభలక్షణాలవాడు,

తేజస్వి, శ్రీరాముడని, పొగిడెను నారదుడు, సత్య!

 

9.

యశస్వి, సకల ధర్మములు తెలిసినవాడు,

ప్రజా హితైషుడు, ఆడిన మాట తప్పనివాడు,

విషయ జ్ఞానమున్నవాడు, కల్మషం లేనివాడు,

శ్రీమంతుడు, ధర్మరక్షకుడు, శత్రువినాశకుడు,

బ్రహ్మ దేవునితో సమానము రాముడనె, నారదుడు, సత్య!

 

10.

సమస్త ప్రాణి సముదాయమును రక్షించువాడు,

వేద వేదాంగాల రహస్యాలు తెలిసిన వాడు,

సాధు స్వభావుడు, ధనుర్వేదములో ప్రావీణ్యుడు,

ప్రతిభావంతుడు, శాస్త్రాల సారమెరిగిన వాడు,

సకల ప్రజలకు ఇష్టుడు రాముడనె, నారదుడు, సత్య!

 

11.

జ్ఞాపక శక్తి కలవాడు, దైన్యమెరుగని వాడు,

ఆర్యుడు, పనులయందు మంచి నేర్పు కలవాడు,

సత్పురుషులు కొలుచు వాడు, సమవర్తనుడు,

దర్శన మాత్రమున ఆనంద మొసగెడివాడు,

కౌసల్యానంద వర్థనుడు రాముడనె, నారదుడు, సత్య!

 

12.

సముద్రమువంటి గాంభీర్యము కలిగినవాడు,

ధైర్యములో హిమవత్పర్వతమువంటివాడు,

మదిలోని భావాలను గ్రహింపనీయనివాడు,

ఎవరూ కదల్పలేని మానసిక స్థైర్యమున్నవాడు,

ఓర్పులో భూమితో సమము రాముడనె, నారదుడు, సత్య!

 

13.

పరాక్రమములో విష్ణువుతో సమానుడు,

చూపరులకు మోదమిచ్చుటలో చంద్రుడు,

క్రోధము వచ్చిన ప్రళయకాలాగ్ని సమానుడు,

దానము చేయుటలో కుబేరుని వంటివాడు,

సత్యంలో రెండవ ధర్మదేవతే రాముడని పలికె, సత్య!

 

14.

దశరథుడు ప్రజల హితము చేయుటకని,

పరాక్రమవంతుడిని, సద్గుణ సంపన్నుని,

ఎల్లప్పుడు ప్రజల హితము కోరెడువాని,

తనకు ప్రీతి పాత్రుడు జ్యేష్ఠ సుతుడు రాముని

యువరాజు చేయగొరెనని, నారదుడు పలికె, సత్య!

 

15.

 దశరథ మహారాజుకి ముగ్గురు రాణులు,

 కౌసల్య, సుమిత్ర, కైకేయి అనువారలు,

 కైకకు ఇచ్చె దశరథుడు మూడు వరాలు,

కైక చూసి రాముని అభిషేకపు సంబరాలు,

 పతిని వరములిమ్మని కోరెననె, నారదుడు, సత్య!